Web Siteniz İçin Erişilebilirlik

İstatistikler bize 4,92 milyar insanın günlük aktif çevrimiçi kullanıcı olduğunu söylüyor (Temmuz 2022 itibarıyla). Bu, dünya nüfusunun şaşırtıcı bir şekilde %61'una eşittir. Sonuç olarak, web erişilebilirliğini son derece önemli hale getirir.

İnternet Herkes İçindir

Bugün internet, alışverişten araştırmaya, TV izlemeye ve binlerce kilometre uzaktaki sevdiklerinizle konuşmaya kadar neredeyse her şey için kullanılabilir. Teknoloji o kadar ilerlemiştir ki, doktorlar ve cerrahlar ameliyatları uzaktan gerçekleştirmek için bile internet aracılığıyla robotik teknolojiyi kullanırlar! İnternet, gezegendeki hemen hemen her insan için büyük önem taşıyor ve hızla büyümeye devam ediyor. Basitçe ifade etmek gerekirse, web bizi başkalarına bağladığından, web erişilebilirliği, koşulları ne olursa olsun ve özellikle diğerlerinden daha az yetenekli olanlar için tüm insanlar tarafından erişilebilir olmalıdır.

Web Erişilebilirliği Nedir ve Web Siteniz İçin Neden Önemlidir?

Dünya çapında hala çevrimiçi bilgilere erişmekte güçlük çeken milyonlarca insanın, özellikle de engelli kişilerin bulunmasını şaşırtıcı bulabilirsiniz. Peki ya kollarını kullanamayanlar, ellerini kullanamayanlar? İnsanlar görme engelliyse veya işitme sorunu yaşarsa ne olur? İhtiyaçlarını çevrimiçi ortamda nasıl yönlendirirler? Ayrıca kavramları anlamakta güçlük çeken milyonlarca insan var. İhtiyaçlarını unutmak çok kolay ve işlerini çevrimiçi kuran birçok kişi, herkes için web erişilebilirliğini düşünmediği için affedilebilir ama bu önemli. Kolunuzu kırdığınızı veya elinizi kırdığınızı göremeyen veya düşünemeyen herkese sorun, bir web sitesini kullanmak ne kadar kolaydı? Yine de daktiloya devam etmiş olabilirsiniz, ancak ilerlemenin zahmetli ve yavaş olduğuna şüphe yok!

Web Erişilebilirliği İşletmenize Güvenilirlik Kazandırır

Neyse ki, web sitesi tasarımını tüm kullanıcılar için erişilebilir hale getirmenin bazı kolay yolları var ve gerçekten, planları devreye sokabilirseniz, engelli, görme engelli ve işitme engelli insanlar için bir fırsatlar dünyasının kapılarını açmış olursunuz. Bu, markanıza veya hizmetinize otomatik olarak güvenilirlik sağlar. Her şey dahil ve ilgili olduğunuz için kendinizi iyi hissetme faktörüne ek olarak, web sitenizin erişilebilirliğini kontrol etmenin zamanı gelmedi mi?

Web Erişilebilirliği Bilmeniz Gerekenler

Web sitenizi erişilebilir ve engelsiz hale getirmek, web sitenizin yaşı (açıkçası bazı web siteleri çocuklar için uygun değildir!), yetenekleri ve engelleri ne olursa olsun herkes tarafından kullanılmak üzere tasarlandığı anlamına gelir. Bu olmadan, yalnızca çok sayıda insanı dışlamakla kalmaz, aynı zamanda potansiyel satışları da kaybedersiniz - neden herhangi bir çevrimiçi işletme bunu yapmak istesin?

Büyük, geniş çevrimiçi alanda bu kadar çok rekabet varken, oyunun bir adım önünde olmak, işinize avantaj sağlamak ve insanların yaptığınız ve sunduğunuz şeyler konusunda kendilerini tamamen rahat hissetmelerini sağlamak önemlidir. Bir kişinin fiziksel engeli, zihinsel engeli veya öğrenme güçlüğü olması, diğerleriyle aynı ihtiyaçlara sahip olmadığı anlamına gelmez. Hala alışveriş yapıyorlar, hala esnafa ihtiyaçları var, hala bilgi araştırmayı seviyorlar. Nasıl alışveriş merkezleri, cadde mağazaları ve işletmeler fiziksel binalarını engelli dostu hale getirdiyse, çevrimiçi ortam da engelli dostu olmalıdır. Bu nedenle, işinize bir iyilik yapın ve web sitenizin erişilebilirliğini tekrar gündeme alın.

Web Erişilebilirliği ve Arama Motorları

İyi bir web erişilebilirliği yalnızca müşteri tabanınızı artırmanıza, daha fazla potansiyel müşteri çekmenize ve tüm ziyaretçilerinizi önemsemenize yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda web sitenizi optimize ederek tüm arama motoru sıralamalarında, özellikle de tartışmasız en önemlisi Google'da daha üst sıralara tırmanır. Tümü. Bu, daha iyi görünürlük, daha fazla ziyaretçi ve nihayetinde daha fazla satış anlamına gelir. Rakipleriniz yapıyorsa siz de yapmalısınız. Rakipleriniz bunu yapmıyorsa, yapmanız için daha fazla nedeniniz var!

Yardımcı Teknolojiler Engellilere Yardımcı Olabilir

Engelli kişilerin çevrimiçi etkileşime girmesine yardımcı olan belirli teknolojiler ve yazılımlar vardır, ancak bu tür teknolojiler olması gerektiği kadar gelişmiş değildir. Özellikle internet bu kadar hızlı hareket ederken, yardımcı teknoloji ayak uydurmakta zorlanıyor ve web üzerinden iletişimi zorlaştırıyor. Bununla birlikte, web erişilebilirliğinin önemi arttıkça, devler bunu fark ediyor ve Apple, Amazon ve Google'ın web sitelerine ve hizmetlerine erişilebilir teknolojiyi entegre ederek ihtiyacı olanlara onu kullanma yeteneği verdiğini göreceksiniz.

Peki Az Gören ve Kör Kişiler İçin Neler Mevcut?

Ekran okuyucular gibi bazı web erişilebilirlik girişimlerini duymuş olabilirsiniz. Bunlar görme engelliler için paha biçilmezdir. Ekran okuyucular, görme engelli kişilerin ekrandakileri konuşarak açıklayan özel bir tasarıma sahip bilgisayarları ve mobil cihazları görüntülemelerine olanak tanır. Windows'ta bulunan Jaws ve Mac için özel olarak tasarlanmış Voiceover var. Neyse ki etkileşimi ve çevrimiçi gezinmeyi çok daha kolay hale getiren mobil cihazlar için uygulamalar da var. Bununla birlikte, henüz tam olarak mükemmel değiller çünkü bazen yapay zeka çevrimiçi olarak bazı bilgileri kavrayamaz, görüntüler ekran okuyucuların düştüğü yerlerin en iyi örneğidir.

Az görenler için büyüteçler var ve bunlar faydalı araçlar. Kolayca okunabilmeleri için sözcükleri ve görüntüleri büyütürler. Kitaplar ve televizyon kullanımı için normal büyüteçler gibi, iyiler ama yine de sorunları var. Ancak yardımcı olurlar.

Web Erişilebilirliği ve Renk Körlüğü

Peki ya renk körü olanlar? Nüfusun yaklaşık %4'ünün renk körlüğünden muzdarip olduğu tahmin edilmektedir (kadınlardan daha fazla erkek), bununla mücadele etmek için ne yapabilirsiniz? Aydınlatma, ekran parlaması ve küçük ekranlar fark yarattığı için kontrol etmesi daha zordur, ancak ayrıntılı açıklamalar eklemek yardımcı olur! Başka bir yararlı ipucu, belirli renk kombinasyonlarından kaçınmaktır, örneğin: yeşil ile kırmızı, yeşil ile kahverengi, mavi ile mor, mavi ile gri, yeşil ile gri, yeşil ile mavi, soluk yeşil ile sarı ve son olarak yeşil ile siyah.

İşitme Engeli İçin Web Erişilebilirliği

Web erişilebilirliği söz konusu olduğunda, özellikle görsel işitsel içeriğin (video gibi) popülaritesi arttığından, ses bozukluğu bir zorluktur. YouTube'a her dakika 500 saatin üzerinde video yükleniyor (Statista, Mayıs 2019). İşitme güçlüğü çekenler neden kaybetsin? Birçok bilgisayar, iPad, iPhone ve Akıllı telefon işitme cihazlarıyla uyumludur ancak ileri derecede işitme kaybı olanlar için akıllı transkripsiyon adı verilen başka bir araç vardır. Görsel yardımcılar gibi, kendi sınırlamaları da vardır, çoğu zaman transkripsiyonda hatalar vardır, ancak işitme engelliler için interneti kullanmayı daha kolay ve daha da önemlisi mümkün kılar.

Motor Engellilik İçin Yardımlar

İşitme çözümleri ve görsel çözümlerin yanı sıra, motor engelliler için yardımcılar ne olacak? Özellikle motor sorunlarına yardımcı olmak için tasarlanmış klavyeler vardır. Tek el kullanılarak veya kameralar aracılığıyla göz hareketi izlenerek kontrol edilebilirler. Bazıları, çevrimiçi gezinmeyi kolaylaştırmak için kafa hareketlerini de tanır, ancak bu klavyeler yalnızca el hareketini, kafa hareketini ve göz hareketini kullandığından, diğer yardımcı araçlar gibi, durumsal sınırlamaları vardır. Yardım etmek için, web siteleri tüm bilgilerini tek bir sayfada toplamak yerine içeriklerini parçalayabilir, böylece motor engelliler ihtiyaç duyduklarını kolaylıkla bulabilirler.

Disleksi ve Web Erişilebilirliği

Peki web erişilebilirliği sadece engellileri mi ilgilendiriyor? Örnek olarak, gerçekten bir engel değil ama bazen bir meydan okuma olan disleksi, çok şiddetli olmadığı sürece çevrimiçi kullanımı sınırlamaz. Tahmini metin ile web sitelerine daha erişilebilir ve sesli komut teknolojisi çok yardımcı oluyor. Alexa, Google Asistan ve Siri, disleksi veya engelliler için tasarlanmamış olabilir ama kesinlikle bir fark yaratıyorlar! Çok güçlü disleksi olanlar için renkli kaplamalar, okuma cetvelleri ve Claro adlı disleksi için özel olarak web erişilebilirliği için tasarlanmış mükemmel yazılımlar gibi ek yardımcılar vardır. Disleksiden muzdarip 10 kişiden 1'i ile web erişilebilirliği dikkate alınmalıdır.

Herkese yardım etmenin yanı sıra, öğrenme güçlüğü çekenler için sesli komutlar da gerçekten önemlidir. Sesli komut cihazlarıyla mesaj yazmaya, randevu almaya ve hatta çevrimiçi sipariş vermeye gerek yok. Evet, bahsedilen web erişilebilirlik araçlarının çoğunda olduğu gibi, onların da kısıtlamaları var ama bunlar gelişiyor ve engelli ve yetenekli daha fazla insan sesli komut teknolojisini kullandıkça, cihazlar daha da sezgisel ve akıllı hale gelecek.

Peki Web Siteleri Bariyersiz Olmak İçin Ne Yapabilir?

Web sitenizi erişilebilir kılmak için yapılabilecek çok şey var ve web sitenizin kullanılabilirliği ne kadar iyiyse, web siteniz o kadar üst sıralara tırmanacaktır! İyi SEO için, daha fazla potansiyel müşteri için ve nihayetinde işinizi büyütmek için önemlidir. Bu fikirlerle web sitenizi erişilebilir hale getirin ve web sitenizin engelli kişiler için hala iyi performans gösterdiğinden emin olmak için düzenli olarak erişilebilirlik denetimleri gerçekleştirin:

• Grafiklerinizi anlaşılması kolay başlıklarla etiketleyin
• Web sayfalarınıza bir giriş ve içerik özetleri sağlayın
• Başlık kullanın (bu, içeriğinizi böler, özellikle görme engelliler için bölümlerin daha kolay okunmasını sağlar)
• Sözlü içeriği de kullanın, sadece metin kullanmak zorunda değilsiniz
• Altyazılı videolar kullanın, böylece duyamayanlar aynı anda okuyabilir ve görüntüleyebilir
• Web sitenizi gözden geçirin ve olabildiğince basit olduğundan emin olun. Fazla söz içeren içeriklerden kurtulun, konuya odaklanın ve resimlerinizi, videolarınızı ve ses içeriğinizi kontrol edin.
• Bir e-ticaret web sitesiyseniz, renkleri olabildiğince canlı bir şekilde tanımlayın.

Bir web sitesi sahibi olarak yapabileceğiniz en önemli şey bir engelli gibi düşünmektir. Daha da iyisi, kendi pazar araştırmalarınızdan bazılarını yürütebilir ve bilişsel veya fiziksel engelli olanlarla konuşabilir ve onlardan kullanılabilirliği kontrol etmelerini isteyebilirsiniz. Web erişilebilirliği hakkında daha fazla bilgi için, W3C (World Wide Web Konsorsiyumu) ​​aracılığıyla geliştirilen https://www.w3.org/WAI/standards-guidelines/wcag/ adresini ziyaret edin ve önerilen uluslararası web standartları yönergelerini takip ettiğinizden emin olun ve tüm müşterilerinize mümkün olan en iyi çevrimiçi kullanıcı deneyimini sunmak için yeterince şey yapıyor.

Engelli Bireyler İçin Web Sitelerinde Erişilebilirliği Sağlamak

Web sitelerinde erişilebilirlik, bir web sitesinin kullanıcı deneyiminin mümkün olduğu kadar insana ulaşabilmesinin bir ölçüsüdür. Çoğunlukla tasarımların erişilebilirliğinden konuşurken engelli insanların internete nasıl erişebileceği üzerine tartışıyoruz.

Web sitelerindeki erişilebilirliğin en genel sembollerinden biri ekran okuyucularıdır. İsminden de anladığımız gibi ekran okuyucuları, bilgisayar kullanan insanlar için ekrandaki içeriği sesli olarak okuyan destekleyici bir teknolojidir. Ekran okuyucuları genellikle görme engelli veya zayıf görüş sorunu yaşayan insanlar arasında yaygındır ama aynı zamanda okuma eylemini yorucu gören, öğrenme zorluğu çeken veya yalnızca içeriği okumak yerine dinlemeyi tercih eden insanlar tarafından da kullanılabilir.

Erişilebilirliğin yalnızca engelli insanlar için geçerli bir kavram olmaması gibi, erişilebilirlikle ilgili tek geliştirme de ekran okuyucuları değildir. Belirli bir ihtiyaç grubu için web sitesini erişilebilir yapmanın diğer insanlara da yararı olabilir. Geniş bir ihtiyaç skalasını karşılayan ve birçok insan tarafından kullanılabilir bir web sitesi yapmak kapsamlı tasarım olarak da adlandırılabilir.

Web sitelerimizi geniş bir ihtiyaç skalası için nasıl kullanışlı yapabileceğimizi araştırırken beş ana başlığa odaklanabiliriz: Görsel, işitsel, devinimsel, bilişsel ve harekete duyarlı destek.

Görsel Erişilebilirlik: Görmeyi kolaylaştırın

Web arayüzlerinin görülmesini kolay yapmak görme sıkıntısı çeken insanlara yararı olacak bir geliştirme olabilir. Renk körü olan insanları veya yalnızca parlak güneş ışığı altında mobil cihazlarından web sitenize giriş yapan insanları bu alanda değerlendirebiliriz.

Ekran okuyucuları bu noktada web sitenizdeki içerikleri görmekte zorluk çeken insanlara yardım edebilir. Web sitelerimizi ekran okuyucuları için erişilebilir yapmak adına, içeriklerimizi tanıtmak için ilgili HTML elemanlarını kullanmayı deneyebiliriz. Örneğin sırasız listeler (unordered list) için <ul> elemanını kullanın. Bu hem kullanıcılarınızın listeyi sıradan metinlerden ayırmalarına yardım eder, hem de tarayıcılarınızın bunun için görsel işaretler ve davranışlar sunmasını mümkün kılar.

Listeleri tanımlamak için <ul> ve liste maddelerini tanımlamak için <li> elemanını kullandığımız zaman tarayıcılar kullanıcılarına bunun bir liste olduğu konusunda bilgi verebilir. Ayrıca liste içinde kaç madde olduğunu belirterek kullanıcılara bu elemanlar arasında kolaylıkla geçiş yapabilme imkânı sunabilir.

Görsel içeriklere metin alternatifleri vermek de başka bir kolay kazanç durumudur. Alternatif metinler tanımlamak için görsellerde "alt text" niteliğini kullanarak hem ekran okuyucuları kullanan insanlara hem de zayıf internet bağlantısı olan, resimleri görüntülemekte sıkıntı çeken insanlara daha iyi deneyimler sunabilirsiniz. Ayrıca bir arama motoru web sitenizi indekslerken içeriğin uygunluğuna bir değer biçmek için HTML'de tanımlı yapıyı kullanır.

İşitsel erişilebilirlik: Duymayı kolaylaştırın

İşitsel içeriklere alternatif sağlamak işitme engelli insanlar, duyma sıkıntısı çeken insanlar ve hatta trende bir video izlemeye çalışan kulaklıksız insanlar için yararlı olabilir. Eğer alternatifler sağlanmadıysa ses veya video içerikleri tamamen erişilemez olabilirler. Altyazı tanımlamak size zaman ve para kaybı gibi gelebilir ama bunlar sosyal medya da videolar için oldukça kullanılan geliştirmeler.

Bu videolara altyazı eklemek hem cihazlarında ses sorunu olan insanlar, hem de duyma sorunu çeken insanlar için oldukça yararlıdır. Daha uzun videolar ve sesler için belge tanımlamak etkili bir metin alternatifi olabilir ve bunlar arama motorları tarafından oldukça kolay indekslenebilirler.

Devinimsel erişilebilirlik: Etkileşim kurmayı kolaylaştırın

Dokunmatik ekranlar ve mobil cihazlar yaygınlaştığından insanların web sitelerindeki etkileşimleri konusunda daha fazla bilgi sahibi olduk. Motor kontrolü zayıf olan insanlar farelerini hareket ettirmede veya yazı yazmada ciddi zorluklar çekebiliyorlar.

Tıklanabilir elemanları, linkleri veya butonları daha büyük yaparak etkileşimli elemanların daha erişilebilir olmalarını sağlayabiliriz. Bu şekilde insanlar farelerini veya dokunmatik ekranlarını daha rahat kullanabilirler. Bir web sitesinin etkileşimlerini geliştirmenin diğer bir yolu da klavye navigasyonlarını mümkün kılmaktır.

Bilişsel Erişilebilirlik: Anlamayı kolaylaştırın

İçeriklerin kendisinin de erişilebilir olması gerekiyor. İçeriklerinizi ve arayüzünüzü anlaşılması kolay yapmak öğrenme zorluğu çeken insanlar için yararlı olabilir. Metinsel içeriklerinizin anlaşılması kolay olması okuma zorluğu çeken insanlar için farklılık yaratabilir.

Bazı metaforları ve jargonları anlamayan, farklı dil konuşan insanlar için yalın bir yazı dili kullanmak da faydalı olabilir. Hatta stresli bir durumda olan ve bir bilgiye mümkün olduğunca hızlı ulaşmak isteyen kullanıcılar için başlıkları ve listeleri kullanmak, onları gerekli bilgiye ulaştırmak konusunda etkili olabilir.

Web Sitelerinize Erişilebilirliği Dahil Etmek

Erişilebilirlik planlanabilecek bir parça değildir, onu projenizin her adımına dahil etmeniz gerekir. Erişilebilirliği en başından projeye dahil etmek, farklı bir proje gibi sonradan erişilebilirlik geliştirmeleri yapmaktan, daha kolay, daha etkili ve daha ucuzdur. Projenizde ve sürecinizde erişilebilirlik inşa etmek işletmenizin getirileri için bir servettir:

• Bulunabilirlik ve kullanım kolaylığı: Erişilebilirlik, herkesin web sitelerini başarılı bir şekilde kullanmasını ve bulabilmesini sağlar. Erişilebilirlik; kullanışlılığı geliştirerek web sitenizin daha etkili olmasını ve potansiyel hedef kitlenizin gelişmesini sağlar.
• Rekabet üstünlüğü: Hitap ettiğiniz kitle ne kadar genişlerse, ulaşabildiğiniz alan da o kadar genişler. Bir web sitesi, aynı pazardaki diğer web sitelerinden daha erişilebilirse, rakiplerin web sitelerinde sorun yaşayan insanlar için bu web sitesi ayrıcalık kazanacaktır. Eğer web sitesi tercüme edilmişse veya otomatik çevirilerin kalitesini arttırmak adına basit yazılmış içerikler bulunduruyorsa, erişilebilirlik farklı dili konuşabilen insanlara da ulaşabilecek bir seviyededir.
• Daha az masraf: Erişilebilir web siteleri, bir işletmenin diğer alanlardaki masraflarını azaltabilir. Daha erişilebilir web sitelerinde, daha çok kullanıcı, daha çok çevrimiçi görevi ve işi tamamlar.

Bir defa çalışma sürecinize erişilebilirliği dahil ettiyseniz, bir sonraki adım bunu bütün süreçlerinizde uygulamaktır.

Takımınızı Kurmak

Bir web sitesi tasarımına eli değen herkes web erişilebilirliğinden sorumludur. Tasarım; bir ürün ortaya koyarken aldığımız kararların tümüdür. Bu demek oluyor ki, bir projeye dahil olan herkes bir bakıma tasarımcıdır. Her uzman, çalışmalarının erişilebilirliğe etkisini anlamakla yükümlüdür.

HTML kodlarını yazmaktan sorumlu olabiliriz veya olmayabiliriz ama eğer birlikte çalıştığımız geliştiriciler anlamsal (semantic) yapı üretmiyorlarsa; o zaman tasarımlarımızda inşa ettiğimiz yapıyı gerçek anlamda sunmuyorlar demektir. –Anne Gibson, bağımsız danışman.

Liderlik ve Destek

Erişilebilirliğin uzmanlığımızı nasıl etkilediğiyle ilgili dikkatli olurken aynı zamanda ürünün genel erişilebilirliğinin geliştirilebileceği anahtar noktaların tam olarak belirlenmesi de çok önemlidir.

Ürün sorumluları, erişilebilirliğin organizasyonun yaptığı şeyler üzerindeki etkisini değerlendirmeli, organizasyonun yasal görevlerini anlamalı ve potansiyel işletme yararlarına dikkat etmelidir. –Henny Swan,kullanıcı deneyimi tasarımı uzmanı.

Bazen insanlar kendilerini, erişilebilirliğe yeterli değeri vermeyen bir şirket/takım içinde buluyorlar ama erişilebilirlik konusunda yeterli bilgi ve deneyimle bizler birey olarak da bir web sitesinin erişilebilirliği üzerinde pozitif etkileri olacak çalışmalar yapabiliriz. Örneğin; bir tasarımcı arka plan ve metinlerin rengi arasında iyi bir kontrast oluşturarak metni daha okunaklı hale getirebilir.

Ne yazık ki, meslektaşlarımıza destek olmadığımız sürece, bir web sitesinin erişilebilirliği diğer alanlarda kolaylıkla zarar görebilir. Renkler kontrastlı olabilir ancak başka bir tasarımcı gelip gövde metninin 12 piksel olması gerektiğini söylerse, içerik yine okunabilirlikten uzak olacaktır. Tasarım ekibindeki herkes projede erişilebilirliğin önemini ve rolünü anlayabilirse, mükemmel web siteleri tasarlanabilir.

Profesyonel Geliştirme

Erişilebilirlik konusunu öğrenmeye başladığınız zaman, organizasyonunuzdaki insanların da erişilebilirliği doğru bir şekilde uygulayabilmeleri için, yeni becerileri öğrenmeleri gerekiyor. Tasarım ekipleri, erişilebilirlik becerilerini arttırmak için internet kaynaklarından, konferanslardan ve etkinliklerden faydalanabilirler. Bu geliştirmeler başta zaman kaybı gibi görünse de, zamanla takımınızın erişilebilirlik becerileri gözle görülür biçimde gelişecektir.

Yeni beceriler demek test etme süreçlerinde, tanıdık olmayan araçlar, teknikler ve düşünme şekilleri ile boğuşmak demektir. Ümidinizi kaybetmeyin. Bu yeni becerilerin alışkanlık haline gelmesi uzun sürmeyecektir. Belki de takımınıza erişilebilirliğin farklı alanlarında destek olması için, dışarıdan bir uzmanın yardımına ihtiyaç duyabilirsiniz. Önerileri dikkate alın: Çoğu organizasyon, projelerinin başında araştırma ve test süreçlerine yardım etmeleri için erişilebilirlik uzmanlarından yardım almaktadır.

Organizasyonunuz için en iyi uzmanı bulmaya çalışıyorsanız yapabileceğiniz en iyi şey; arama motorlarına “erişilebilirlik uzmanı “yazıp, işi şansa bırakmaktır. Muhtemelen başlanabilecek en iyi yer erişilebilirlik blogları ve bilgi verici web siteleridir. Tabii bunları düşünmek istemiyorsanız erişilebilir web siteleri yapmak için, tasarımınızı tamamen işin uzmanlarına da bırakabilirsiniz.

Proje Kapsamının Belirlenmesi

Bir projeye başlarken, kararlarınızı erişilebilirlik kaygısıyla almanız gerekiyor.

• Ürününüzün amacı nedir?
• Ürününüzün hedef kitlesi nedir? İhtiyaçları, kısıtlamaları ve teknolojik tercihleri nelerdir?
• Kullanıcılarınızdan tamamlamalarını istediğiniz görevler nelerdir?
• Kullanıcılarınıza sunmanız gereken deneyim nedir?
• Üretim sırasında, projenize erişilebilirliği nasıl dahil edebilirsiniz?
• Ürününüzü hangi tarayıcılarda, işletim sistemlerinde ve cihazlarda test etmelisiniz?

Planlama

Erişilebilirlik planlanabilecek bir parça değildir, onu projenizin her adımına dahil etmeniz gerekir. Erişilebilir siteler yapmak, erişilebilir olmayanlardan daha pahalı değildir ama bazı harcamalar farklılık gösterir. Takımınızı eğitmek veya çeviriler gibi alternatif materyallere bütçe ayırmanız gerekebilir. Bütün bu potansiyel harcamalarınızı en baştan düşünürseniz, harcamalarınız size “ekstra harcama” gibi gelmeyecektir.

Erişilebilirliğe harcadığınız bütçe, projenizin, takımınızın veya geliştirmek istediğiniz ürünün boyutuna bağlıdır. Ne kadar fazla projede çalışırsanız, erişilebilirlik için gerekli harcamanızı ve çalışma sürenizi o ölçüde kontrol edebilirsiniz.

Erişilebilir Web Siteleri Tasarlamak

Web sitelerinin amacı insanlara erişmek olduğundan, web sitesi tasarımcıları ulaşabilecekleri bütün insanlara ulaşabilmek için her şeyi yaparlar.

Engelli insanlar sürekli ihtiyaçlarını karşılayamayacak web siteleriyle karşılaşıyorlar. Neyseki, Wikipedi, YouTube, Google ve Yahoo! gibi dünyaca ünlü web siteleri engelli kullanıcılar için de erişilebilir olmak için çalışıyorlar ama hala çoğu web sitesinin katetmesi gereken çok yol var.

Kimse web sitesini kasten erişilemez yapmaz. Web sitelerinin amacı insanlara erişmek olduğundan, tasarımcılar ulaşabilecekleri bütün insanlara ulaşabilmek için her şeyi yaparlar. Çoğu tasarımcı ve geliştirici için, erişilebilir web siteleri yapma fikri oldukça bunaltıcı olabiliyor. Web geliştiricileri yeni teknolojileri inceleyip bunları erişilebilir yapmaktansa, bu teknolojiler erişilebilir olmadıkları için kullanamayacaklarını düşünüyorlar. İnsanlar, daha iyi arayüzler yapmak için erişilebilir arayüzü bir seçenek olarak görmüyorlar, bunun yerine bunu yapmak istedikleri şeyin önünde engel olarak görüyorlar.

Aslında, erişilebilirlik çekiciliğe ve performansa zarar verecek bir şey değil. Erişilebilir bir web sitesi; iyi tasarlanmış bir web sitesidir ve engelli kullanıcıların da bu deneyimden keyif alabilmesini sağlar. Erişilebilirlik fikriyle tasarlanmış web siteleri; çevirmeli bağlantılarda ve iPhone ve Blackberry gibi taşınabilir cihazlarda çok daha iyi çalışır. Hatta bu web sitelerinin başka bir artısı da; Google gibi arama motorlarında genellikle daha iyi indekslenmeleridir.

Web tasarımı için doğru yaklaşım, onu erişilebilirlik hedefiyle, orijinallik ve açık görüşlülük tutkusuyla tasarlamaktır. Bazen sınırları belirlemek, daha yenilikçi olmanızı sağlayabilir. Bir tasarımcı olarak, sınırlarınız anahtardır. Sınırlarınız yoksa kaybolmanız çok kolaylaşacaktır. Bu sınırları lehinize kullanmanız gerekiyor. BBC Ouch!, erişilebilirlik sınırlarıyla çalışan, başarılı ve çekici bir web sitesi örneği. Yaygın engellilik sorunlarının çevresinde dönen bu web sitesi herkes için, özellikle de engelliler için çok güçlü bir tasarım örneği. İlk bakışta web sitesi diğerlerinden farklı görünmüyor. Görsel olarak ilgi uyandırıcı bir tasarımı var ve medya bakımından zengin bir web sitesi. Bu web sitesi aynı zamanda yüksek kontrast ve yalnızca metinden oluşan versiyonlar da sunuyor. Bunun gibi erişilebilirlik dostu seçenekler web sitesinde oldukça yaygın.

Erişilebilir olmayan web sitelerinin kasten böyle olmaması çok talihsiz bir durum. Bu; farkındalık ve bilgi yoksunluğundan kaynaklanıyor. İnsanlar, web sitelerini herkes için tasarlamanın kolaylığını gözardı ediyorlar. Herşeyin yanlış gitmesi için ilgi ve farkındalık yoksunluğu tek başına yetiyor.

Bir şeylerin yanlış yola gitmesini engellemek adına, kimin için tasarım yaptığınızı bilmek çok önemli. Görme problemi olan insanları -görüşleri kısıtlı olan insanlar gibi-, renk körlerini veya kesin körlüğü olan insanları da düşünmeniz gerekiyor. Körlük sorunu yaşayan insanlar çevrimiçi yazıları ekran okuyucularına yönlendiren yazılımlar kullanabilirler ve görme problemi olanlar da ekrandaki yazıyı büyütmek için ekran büyütme yazılımlarından yararlanabilirler. Büyütülmüş metinler, özellikle de linkler, etkili bir şekilde fare kullanamadıkları için felç veya perkinson hastalarına da yardımı dokunacak bir eleman. Hiçbir şekilde fare kullanamayan bazı engelli kullanıcılar da var. Onlar için de ses tanıma yazılımlarını ve tek geçişli erişim cihazları kullanılabilir.

Aklımızda bulundurmamız gereken diğer temel grup da; yazılı kopyalara ve işaret diline itimat etmek zorunda olan duyma bozukluğu olan insanlar. Ayrıca yanıp sönen ekranlara duyarlı olan kasılma nöbetleri geçiren insanlar ve içerikleri okumakta zorluk çekebilecek disleksi hastaları gibi kullanıcıları da unutmamak gerekiyor.

Bu konuda yapabileceğiniz en iyi seçimler, yalnızca metinden oluşan sayfalar tasarlamak, yüksek kontrastlı seçenekler sunmak ve ses, video gibi medya içeriklerinizde altyazı tanımlamak gibi geliştirmeler olabilir. Kullanıcılarınızın farklı engel durumlarını düşünmek size yardımcı olabilir ama erişebilirlik için tasarım yapmayı engellilik çeşitleri için bir kontrol listesi gibi düşünmeyin.

Bir web sitesini erişilebilir yapmak demek, onu herkes için kullanımı kolay hale getirmek demektir.

Bunun sebebi, erişilebilir web sitelerinin, uygun web siteleri için gerekli olan prensiplerle işlemesidir. Her şey esneklik ve yapıyla ilgili. Eğer web siteniz uygun yapıyı oluştururken stil sayfaları (style sheets) veya JavaScript olmadan çalışıyorsa, o halde iyi bir ürün oluşturmak yolunda iyi bir adım atmışsınız demektir.

Bu demek oluyor ki; web sitenizin, içerikleri ve yapısı için anlamsal olarak doğru HTML kodlarını kullanması gerekiyor. HTML içeriklerinin uygun biçimde oluşturulması ve yapısal olarak mantıklı olması gerekiyor. Bu özellikle de ekran okuyucuları (screen readers) kullanan insanlar için çok önemli. Ekran okuyucuları aynı zamanda Javascript veya Flash'ı da okuyamazlar, yani metinlerinizin ve linklerinizin, erişilebilirlik için eski moda HTML ile oluşturulduğundan emin olmalısınız.

Başka bir temel tasarım elemanı da, grafikler ve görseller için alternatif metinler kullanmaktır. Ayrıca metininlerinizin ve görsellerinizin birbiriyle uyum içerisinde olduğuna dikkat edin.

Benzer şekilde, asla zayıf bir içeriği alakasız görsel elemanlarla zenginleştirmeye çalışmayın. Güzel yazılmış, temiz bir içeriğin yerine geçebilecek hiçbir şey yoktur. Çok iyi yazma yetenekleriniz olmayabilir ama yazım hatasının özrü yoktur. Yazım kontrolleri genel olarak iyi bir fikirdir. Yazım hatalarının ekran okuyucularının başarısına zarar vereceğini de unutmamak gerekir. Bunlar uygulaması zor pratikler değiller ve size zarar vermezler. Hatta hayatınızı çok daha kolaylaştırır. Yalnızca bu konuda açık fikirli olmalısınız.